Mesane Nedir?

Mesane, halk arasında idrar torbası olarak bilinen organdır. Mesane kaslarının kasılıp gevşemesi hem sinir sistemi hem de beyin tarafından kontrol edilir. Normalde mesane doldukça esner ama iç basınç artmaz. Alt uçtaki kaslar, mesane çıkışını kapalı tutar. Mesaneden sonra idrar, üretra adı verilen kanal yoluyla dışarı atılır. Bu sistemin herhangi bir yerinde bozukluk olması idrar kaçırmaya sebep olabilir.

İdrar Kaçırma Nedir?

İdrar kaçırma, kişinin kontrolsüz ve istemsiz şekilde idrarını tutamamasıdır. Her yaşta görülebilir ancak ileri yaşlarda daha sık rastlanır. Kadınlarda doğum, menopoz, zor doğumlar veya pelvik kas zayıflıkları nedeniyle gelişebilir. Hiç doğum yapmamış kadınlarda bile bu durum görülebilir.

İdrar Kaçırma Belirtileri

• Ağır kaldırma, öksürme veya hapşırma sırasında idrar kaçırma
• Gece sık sık tuvalete çıkma
• Devamlı idrar hissi
• Kasık veya sırt ağrısı
• Vajinal bölgede ele gelen sarkma hissi
• Sosyal hayattan çekinme, utanma, güven kaybı

Toplumsal Gerçekler

Her dört kadından biri, idrar kesesi ve pelvik taban problemleri yaşar. Ancak bu sorunlar tabu olarak görüldüğünden, çok az hasta yardım arar. Utanma, partner tepkisi ve “yaşla birlikte normaldir” düşüncesi nedeniyle sorunlar çoğu zaman dile getirilmez.

İdrar Kaçırma Türleri

• Stres İnkontinansı: Öksürme, gülme, ağır kaldırma gibi durumlarda mesane basıncının artmasıyla oluşur.
• Urge İnkontinansı: Aniden sıkışma hissiyle birlikte kontrolsüz idrar kaçırmadır. Mesane kasları istemsiz kasılır.
• Mix Tip İnkontinans: Her iki tipin birlikte görülmesidir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Hekim, hastadan detaylı öykü alır. Şikayetlerin tipi, başlangıç zamanı, şiddeti ve eşlik eden belirtiler sorgulanır. Sorulabilecek örnek sorular:

• Gülme veya öksürme ile idrar kaçırıyor musunuz?
• Tuvalete yetişemeden idrar kaçırma oluyor mu?
• İdrarda yanma ya da sık idrara çıkma şikayetiniz var mı?

Tanı için idrar tahlili, idrar kültürü, ultrason, ürodinami ve gerekirse kan şekeri testi istenebilir.

İdrar Kaçırmanın Nedenleri

• Obezite
• İlerleyen yaş
• İdrar torbası sarkması
• Genetik yatkınlık
• Kabızlık
• Vajinal enfeksiyonlar
• Böbrek taşı
• Şeker hastalığı (diyabet)
• Menopoz
• Zor doğumlar
• Bazı ilaçlar
• Demans ve Alzheimer hastalığı

İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?

Altta yatan sebep tedavi edilmelidir. Aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Obezite varsa kilo verilmesi
• Kabızlık için posalı diyet ve ilaçlar
• Şeker hastalığında ilaç ve diyet düzeni
• Sigara ve alkol kullanımının azaltılması
• İdrar yolu enfeksiyonlarının antibiyotikle tedavisi
• Pelvik kasları güçlendiren egzersizler
• İdrar tutmayı kolaylaştırıcı ilaç tedavileri
• Anatomik bozukluk varsa cerrahi müdahale

Stres İnkontinansı Olanlar İçin

İlk olarak Kegel egzersizleri önerilir. Eğer egzersiz yeterli olmazsa, başarı oranı %75-90 olan kısa süreli cerrahi işlemler uygulanabilir. Bu operasyonlar genellikle 15-30 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu olabilir.

Aşırı Aktif Mesane İçin

Bu hastalar ameliyat edilmemelidir. İlaç tedavisi esastır. İlerlemiş vakalarda nörolojik ya da diyabetik nedenler varsa, multidisipliner tedavi gerekir. Dahiliye ve nöroloji doktorlarının görüşü alınarak tedavi planlanmalıdır.

Tedavi Olmalı mıyım?

İdrar kaçırma hayatınızı ciddi düzeyde etkiliyorsa, sosyal ve psikolojik olarak sizi zorluyorsa, mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Bu konuda yardım istemekten çekinmeyin.